Ik en m'n Livescribe (deel 1)

Twee weken geleden kocht ik m’n gedroomde gadget: de Livescribe Echo Smartpen. Een pen die filmt wat je schrijft, opneemt wat er gezegd wordt en die geluidsopnamen en aantekeningen aan elkaar linkt. Het klinkt abstract, maar mij leek het handig. Bovendien leek het me leuk om, als wannabe gadgetblogger, de pen na het eerste gebruik messcherp op mijn blog te recenseren. Met filmpjes en zo. En daar liep ik vast. Want hoe simpel en klein de pen ook is, het is onmogelijk mijn ervaring met de pen in een kort filmpje te vangen. Het is een complex ding, en ook mijn mening over de pen is nog niet echt gevormd. Daarom hieronder wat gedachten bij het eerste gebruik. En een filmpje van een ander: de Livescribe bij De Wereld Draait Door.

Het gebruik. Ik voer vaak gesprekken waarbij ik aantekeningen moet maken. interviews, projectbesprekingen, van die dingen. Steevast denk ik op cruciale momenten ‘ach, dit onthoud ik wel’. Ik schrijf twee handige steekwoorden op (‘nagaan trends’) die bij later teruglezen alleen vragen oproepen. Wat bedoelde ik daar? Voor die momenten leek de Livescribe me handig. Bij de pen hoort een speciaal schriftje. Je zet de pen aan, drukt op de opnameknop en begint aantekeningen te maken in het schriftje. Terwijl je schrijft, ‘filmt’ de pen je handschrift en maakt geluidsopnamen van het gesprek. Heb je een blackout bij het nalezen van je aantekeningen? Dan klik je met de pen op de gewraakte passage. En – o wonder! – er start een geluidsopname van precies dat punt in het gesprek. Een glasheldere geluidsopname trouwens. Ik gebruikte de pen bij een gesprek tussen drie mensen in een drukbezochte koffielounge. Bij naluisteren bleek alles letterlijk te verstaan. En ook het klikken en terughoren werkte perfect. Over de basics dus niets dan lof. Enige nadeel: je hoort ook jezelf. Daar moet je tegen kunnen.

De bijgedachten. Het kan aan mijn beginnersstatus liggen, maar de Livescribe leidde me in de eerste gesprekken behoorlijk af. Schreef ik voorheen gewoon als een dolle mee, nu ging ik nadenken. ‘Ik hoef dit niet op te schrijven, het wordt toch opgenomen.’ ‘Maar als ik niets opschrijf, kan ik later ook niet op een woord klikken terug te luisteren.’ En zo waren we weer vier zinnen verder. De Livescribe verandert je manier van aantekeningen maken. Geen zinnen meer, maar steekwoorden. Dat volstaat. Vooral omdat je later, als je de opname terugluistert, weer aantekeningen kunt toevoegen, dingen kunt onderstrepen, sterretjes bij belangrijke uitspraken kunt zetten. Ook daarvan slaat de pen op bij welke fragmenten van het gesprek ze horen. Superhandig en na drie gesprekken werd ik er heel rustig van. Maar het was wel even wennen.

De vertraging. Iets wat ik me vooraf niet gerealiseerd had: je schrijft iets pas op, als het al uitgesproken is. Als iemand mij in een interview iets vertelt over zijn motivatie, dan schrijf ik het woord ‘motivatie’ pas op als het gesprek al een stukje verder is. Klik je later in je aantekeningen op ‘motivatie’, dan hoor je dus iets wat daarna pas gezegd is. Om het juiste fragment te horen, moet je altijd klikken op een eerdere aantekening. Tja. Ook hier helpen korte steekwoorden die je snel op kan schrijven. Hoe meer je ‘in sync’ blijft met het gesprek, hoe beter.

Het digitaliseren. Het gebruik van de Livescribe beperkt zich niet tot het bijgeleverde schriftje. Met een snoertje kun je de pen aan je computer hangen. Het gefilmde handschrift en de geluidsopnamen kun je vervolgens op je scherm teruglezen en –luisteren. Nee, hij zet de tekst niet in Word (dat kan overigens wel, met een apart programmaatje). Het is echt een filmpje/plaatje van wat je geschreven hebt. Een ‘pencast’ noemt Livescribe het zelf. Je kunt ‘m online delen met je gespreksgenoten, maar ook via een App synchroniseren met je iPhone of iPad. Erg handig, want met die ene iPad heb ik nu niet alleen al mijn digitale documenten bij me, maar ook mijn aantekeningen. Het werkt precies zoals het schriftje. Klik op een woord dat je hebt geschreven en je hoort het bijbehorende geluidsfragment. Erg fijn. Minder fijn is dat ik heel ‘lichtvoetig’ blijk te schrijven. Daardoor mist de Livescribe-camera soms delen van mijn handschrift. In het schriftje zie je daar niets van, maar in de digitale versie staan er ineens zinnen als:

Bewustwording helpt, heb ik inmiddels ervaren. Maar nu let ik bij elk gesprek ineens weer obsessief op m’n handschrift. Zal ook wel overgaan.

De beperking. Het afgelopen jaar stond, ook bij mij, in het teken van de iPad. Ik ben en blijf enthousiast over dat ding. Vooral omdat je er zoveel mee kunt. Ik hou m’n mail en agenda bij op de iPad, maak er to-do-lijstjes op, doe spelletjes, twitter, leer Portugese woordjes, enzovoort. De iPad heeft van mij een verwend digitaal wezen gemaakt. Met nadelige effecten voor de Livescribe. Dat is namelijk een pen. Punt. Een slimme pen, dat wel. Maar meer is het niet. En gek genoeg maakt dat het lastig om ‘echte liefde’ voor de pen te voelen. Je hebt ‘m niet altijd nodig. Hij ligt niet op m’n nachtkastje. En hoe handig ie ook is, we zijn inmiddels meer gewend van een gadget. Dat weet Livescribe zelf ook. Daarom heeft de pen een eigen app-store. Daar kun je bijvoorbeeld een Engels-Spaans woordenboek downloaden. Schrijf een Engels woord, klik erop, en de Livescribe geeft de Spaanse vertaling. Ik vind ‘m te duur (een paar euro, maar toch…), maar mijn pen heeft wel een demoversie. En die werkt echt. Schrijf ‘please’ en mijn pen zegt ‘por favor’. Fantastisch natuurlijk, maar ik hou het voorlopig even bij de pen alleen.

De vicieuze cirkel. Tot slot nog dit: de Livescribe is – zoals overigens alle gadgets – een aandachttrekker. En dat heeft vreemde gevolgen. Bij alle gesprekken die ik voerde, raakten mijn gesprekspartners gefascineerd door het ding. ‘Wat is dat?’ Hoe werkt dat?’ ‘Wat kost dat?’. Met als gevolg dat een flink deel van mijn Livescribe-opnamen tot nu toe bestaat uit geklets over ... de Livescribe. Een vreemd gevalletje vicieuze cirkel. Bij m’n laatste gesprek vorige week heb ik de pen in m’n tas gehouden. ’t Was een vergadering met wat oudere mensen die de schok over m’n iPad nog maar nauwelijks te boven zijn. Dit wilde ik ze niet aandoen. En zoveel belangrijks werd er niet gezegd.